25.10.2017 tarih ve 30221 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu yürürlüğe girdi. 7036 sayılı kanunun yürürlüğe girmesiyle, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu yürürlükten kaldırıldı. Peki, yeni İş Mahkemeleri Kanunu neler değiştirecek?
Arabulucu Zorunluluğu
Yargının iş yükünü hafifletme ve uyuşmazlıkları kısa zamanda çözüme ulaştırma amacıyla bir süredir uygulanmakta olan arabuluculuk; iş mahkemeleri için zorunlu oldu. Bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı, tazminat ile işe iade davalarında arabulucuya başvurulması dava şartı yapıldı.
Arabulucuya başvurma zorunluluğu 1 Ocak 2018’de yürürlüğe girecek. O tarihe dek açılacak olan tazminat, işe iade ve alacak davaları için doğrudan mahkemeye başvurulabilirken; 1 Ocak’tan itibaren önce arabulucuya başvurmak gerekecek.
Temyiz Süresi Değişti
5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nda kararın tebliğ veya tefhimi sonrasında 8 gün içinde istinaf ya da temyize başvurulabiliyordu. Yeni kanun ise, bu süreyi iki haftaya çıkardı. Kararların taraflara tebliğinden itibaren başlayacak olan bu sürede tefhim dikkate alınmayacak.
İşe İade Davasında Temyiz Yolu Kapalı
İş Kanunu 20. Maddesi doğrultusunda açılan feshin geçersizliği ve işe iade istemi ile açılan davalarda da değişiklikler var. Artık sadece istinaf yoluna başvurulabilecek olan davalarda, bölge adliye mahkemesinin kararları temyiz edilemeyecek.
Tazminat Alacaklarında Zamanaşımı Yarıya İndirildi
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 146. Maddesi gereği, tazminat alacakları için 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanıyordu. Yapılan yeni düzenlemede İş Kanunu’na eklenen Ek Madde-3’te, feshe bağlı alacakların zamanaşımı süreleri düzenlendi.
Hangi kanuna tabi olursa olsun, iş sözleşmesinden kaynaklanan
– Yıllık İzin Ücreti
– Kıdem Tazminatı
– İhbar Tazminatı
– Kötü Niyet Tazminatı
– Eşitlik ilkesine uyulmaksızın fesih
kaynaklı tazminat alacakları, beş yılda zamanaşımına uğrayacak.
Yeni zamanaşımı süresi, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra sona eren iş sözleşmelerinden kaynaklanan yıllık izin ücreti ve tazminatlar hakkında uygulanacak. 25.10.2017 tarihinden önce işlemeye başlayan zamanaşımı süreleri ise değişiklikten önceki hükümlere tabi olacak. Fakat zaman aşımı süresinin henüz dolmamış kısmı 5 yıldan uzunsa, toplamda 5 yıllık sürenin geçmesiyle zaman aşımı dolacak.
İşe iade kararlarında boşta geçen sürenin ücreti ve işe başlatmama tazminatı ise, dava tarihindeki ücret esas alınarak maddi olarak belirlenecek. Mevcut uygulamada, hangi tarihteki ücretlerin esas alınacağı konusunda uyuşmazlık yaşanıyordu.
İş sözleşmesi fiilen sona eren işçilerin iş ve toplu iş sözleşmesinden doğan bireysel alacaklarına ilişkin şikayetlerini Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğü personellerinin inceleme yetkisi kaldırıldı. Yeni düzenlemede, iş sözleşmesi devam eden işçiler bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın iş müfettişlerinin teftiş ve denetim yetkisi sürecek fakat iş sözleşmesi sona eren işçiler ise doğrudan arabulucuya başvuracaklar.
Yeni düzenlemeye göre; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve diğer sosyal güvenlik mevzuatı uyuşmazlıklarında ise öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurmak gerekiyor.
