O hayranı olduğumuz komedyenin stand-up gösterisini çok uygun fiyata dijital platformlardan evimizin konforunda izlemek mi yoksa hatırı sayılır bir meblağ ödeyip sahnede harika bir sinerji ile izlemek mi daha avantajlı ve güzel?
Pandemi uzaktan ve hibrit çalışma modellerini genel bir iş yapış biçimi haline getirdikten sonra, işverenlerin birçok gider kalemi azaldı. Ofislere daha az gidildiği ya da hiç gidilmediği için, ofis gider kalemlerinin birçoğu ya azaldı ya da tamamen ortadan kalktı.
Özellikle business to business yani direkt olarak son tüketiciyi değil de kurumlara ürün ya da hizmet veren kurumların iş kültürlerinde birçok şey değişti. Örneğin potansiyel müşteri bir firmayla görüşürken ya da şirket içi bir görüşmede “Bu konuyu bir toplantıda konuşalım” demenin her iki taraf için oluşturduğu ortak kanı toplantının online olacağı yönünde. Eğer toplantının yüz yüze olması isteniyorsa “Bu konuyu yüz yüze bir toplantıda konuşalım” demek gerekiyor. Yani “yüz yüze”yi vurgulamamız gerekiyor aksi takdirde toplantının online olacağı kararına varılıyor.
Bu durum yurt dışı ya da şehir dışı seyahatlerini de etkiledi elbette. Online toplantılar her ne kadar cüzi maliyetlerde de olsa yüz yüze bir toplantı kadar verimli olamayabiliyor. Pandeminin etkisini yitirdiği ve pandemi öncesine dönüşün başladığı bugünlerde birçok iş yeri temsilcisi bu büyük ikircikli durumu yaşıyor.
Deloitte İş Seyahatleri Araştırması Ne Diyor?
Dünyanın en büyük vergi, denetim, muhasebe ve yönetim danışmanlığı yapan firmalarından biri olan Deloitte iş seyahatleri ile ilgili bir araştırma gerçekleştirdi. 2022 yılının ortalarında paylaşılan araştırma sonuçlarına göre Deloitte’ın yorumu, birkaç yıla kalmadan 2019 öncesi iş seyahatleri verilerine ulaşılacağı yönünde. Öte yandan pandemi süresince, normalde olması gereken kurumsal seyahat bütçelerinin de şirketlerin cebinde kalması ve haliyle şirketlere ek bir bütçe oluşturduğunun altını çizen Deloitte, kimi şirketlerin bir daha seyahat bütçesi oluşturmasının da istisnai durumlarda olacağını öngörüyor.
Araştırmada seyahat acentelerinin 2021’in son çeyreği itibarıyla kademeli olarak pandemi öncesine dönüşün beklediğini ancak COVID’in çeşitli varyantlarının ortaya çıkmasının, bu dönüşün birkaç kez ertelendiğini gözler önüne seriliyor. Tüm veriler ışığında 2023 yılı için bile pandemi öncesine dönüşün çok zor olduğu belirtiliyor. Yurt içi iş seyahatlerinde bile eskiye dönüşün hayli yavaş olduğu bir iklimde yurt dışı seyahatin eskiye dönmesi ise epey zor görünüyor.
Öte yandan araştırmanın gün yüzüne çıkarmış olduğu bir diğer gerçek ise seyahat maliyetlerinin artması… Dünya çapında olan enflasyon, pandemi boyunca özellikle ulaşım sektöründeki kötü mali tablo haliyle günümüze fiyat artışı olarak yansıyor. Uçak biletlerinin zamlanması da iş seyahatlerinin azalmasındaki bir diğer etken olarak göze çarpıyor.
Ancak bu yazıyı yazıyor olduğumuz tarihe, yani 2023’ün ilk ayında yüz yüze etkinliklere talebin yüksek olduğunu görüyoruz. Halen daha kalabalık ortamlara girmekten imtina eden kişiler için de bir çözüm var elbette. Birçok konferans düzenleyicisi, katılımcılarını mahrum etmemek için konferansları hibrit olarak düzenliyor. Tıpkı eski günlerdeki gibi bir otelin konferans salonu tahsis ediliyor gelmek isteyenler geliyor ve güzel bir network yapıyor, gelmek istemeyenler ise YouTube gibi canlı yayın yapılabilen çeşitli mecralardan konferansı takip edebiliyor.
Hiç kuşkusuz iş hayatının en önemli güçlerinden bir tanesi network. Online toplantılarla zaman ve nakit tasarrufu yapıyoruz ancak yüz yüze bir toplantıya nazaran sağlam bir network yapabilme şansımız hayli düşük.
“İş Seyahatleri Gerçekten Gerekli mi?”
Pandemi ile geçirdiğimiz süre bize iş seyahatleri olmadan da yaşayacağımızı gösterdi. Pandemiden önce iklim aktivistleri dünya genelinde uçak seyahatlerini azaltma yolunda çalışmalar yaparken tam da istedikleri oldu ve uçuşlar tamamen durdu. Şimdi şirketler özellikle bu enflasyonist ortamda bu yüksek gider kalemi gerekli mi diye düşünüyor. Bu anlamda büyük kurumsal şirketleri iş seyahatleri konusunda kuralları tekrar gözden geçiriyor. Listede ilk başta seyahatin gerekliliği fazlası ile sorgulanıyor tabii ki…
