Dünyanın bugün fotoğrafı çekildiğinde, karanlık, karmaşık, düzensiz ve belirsiz bir ortam hakim. En güvenilir, sağlam ve getirisi en yüksek olan yatırımların şişirilmiş, finans sektörünün sallantıda, işsizliğin artışıyla harcamaların azaldığı, dolayısıyla birçok sektörde satışların düştüğü, buna paralel olarak da üretime ara verildiği, durağan, hatta düşüşte bir piyasa, dünya geneline hakim. Küresel ekonomi, yıllardır üzerine kurulan düzenin artık işlemediğini çarpıcı bir şekilde gösteriyor.
Bu karanlık tabloyu ellerinde minik fenerlerle aydınlatmaya çalışan uluslararası kurumlar, politikacılar ve iş adamları yok değil. Ancak, birey bazında harekete geçilmezse, bu zor dönemleri geride bırakmak çok daha zorlu görünüyor.
Durgunluğun bir sonucu olarak, işini kaybetmiş, yeni mezun veya şirketin geleceğinin belirsizliğinden şikayetçi olanlar yakın gelecekte gelişmesi beklenen sektörleri keşfetmeli ve kendi yetenek, bilgi ve deneyimlerini bu yeni alanlarda değerlendirmeliler.
Boston bazlı bir işe alım firması olan Keystone Partners’ın ortaklarından Elaine Varelas’a göre, 2009’da iş aramanın sırrı, bir işte öğrenilen bilgi ve yeteneklerin bir diğer sektöre aktarılabilmesinde gizli. Kişinin iş arama sürecini akıllıca yapabilmesi için, gerçekten ne yapmak istediğini ve neler yapabileceğini doğru saptaması çok önemli.
İhtiyacın Yoğunlaştığı İş Alanları
Fast Company dergisine göre, 2009’da Amerika genelinde iş imkanı doğacak alanlar şöyle:
1. Hemşirelik ve Medikal Hizmetler
2009 senesi içinde hemşire ve medikal teknisyen pozisyonlarında artış bekleniyor. ABD genelinde 50 bin yeni iş imkanı doğacak.
Türkiye’de ise, 2009’da Sağlık Bakanlığı’na 32 bin 449 yeni kadro alınması planlanıyor.
2. Bilgisayar – Mühendislik
Önümüzdeki 10 yıl içinde, bilgisayarla ilintili işlerin yüzde 20 oranında artması bekleniliyor. Yazılım mühendisliği, network sistemlerinin ve bilgi iletişim analizinin artışıyla daha da talep görecek. Ancak, Hindistan gibi ucuz işgücü ile danışmanlık veren merkezlerin oluşmasıyla, çoğu şirket bu alanda eleman almama yolunu seçecek.
Bu alanda iş arayanları Hintli danışmanlık firmasının üzerine çıkaracak en önemli nitelik, kaliteli teknoloji ve iş adamı şapkalarını bir arada giyebilmek.
3. Eğitim
Eğitim, büyük ölçüde krizden en az etkilenen alanlardan biri. 2009’da ABD’de 38 bin yeni iş, eğitim alanında açılacak. Birçok öğrenci, durgunluk dönemini, üniversite ve yüksek lisans eğitimini tamamlayarak geçiriyor. Öğretim görevlileri, asistanlar ve diğer alanlarda iş imkanları çıkıyor. İlkokul ve lise düzeyinde de her zaman öğretmenlere ihtiyaç var.
Türkiye’de ise, Şubat ayında Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, 8 bin yeni öğretmen atamasının yapılacağını açıkladı.
4. Yeşil İşler
Yeşil işler önümüzdeki 10 yılın en hızlı büyüyecek alanı olmaya aday. İki farklı alanda yeşil işlere girmek mümkün:
1.Çevre alanında uzmanlaşmış şirketlerde görev yapmak,
2.Cevre dostu şirketlerin imajlarını geliştirmek ve şirketin doğaya etkisini iyileştirmek için açtıkları yeşil işlerde görev almak.
İkinci kategori, durgunlukla beraber ihmal edilebilecek bir alan. İlk alanın gelişmesi için kreatif şirketlerin kurulması gerekli. Yeşil olmayı karşılayabilecek şirketler, İzlenebilirlik Yöneticileri alarak, küresel tedarik zincirini inceliyor ve kirleten tedarikçileri veya karbon maliyeti yüksek tedarikçileri takip ediyorlar. Çevre danışmanlığı yapan şirketler, LEED (Leadership in Energy and Environmental Design – Enerji ve Çevre Tasarımında Önderlik sertifikası) lisanslı ve HVAC (heating,ventilation, air condition – ısınma, havalandırma, klima) sistemlerinden anlayan ve kendi binalarına LEED onayı alma sürecine destek verecek mühendisleri işe alacaklar.
5. Enerji
Obama’nın yeşil girişimlerden sıkça söz etmesi de alternatif enerjinin gelecek yıllarda önemli bir alan olacağının göstergesi. Birçok klasik enerji sektörü çalışanının alternatif enerji sektörüne kayması olağan görünüyor. A Better Place adında bir elektrik araba şirketi, ekonomik krizin sakinleşmesini beklemek yerine, kendi kreatif çözümleriyle araştırma ve geliştirmeye devam ediyor. Bugünkü teknolojiyi kullanarak sürdürülebilir ulaşım ve küresel enerji bağımsızlığı için herkese çağrıda bulunuyor.
6. Altyapı
Obama’nın açıkladığı icraatları içinde, yollar, köprüler, şehir planlaması, broadband altyapı ve finansal gözetim yer alıyor. Bu alanlarda, işlerin yükselişe geçmesi kaçınılmaz.
Elektrik, makina mühendisleri, bioyakıt kimyagerleri ve sivil mühendisler yeni iş fırsatları ile karşılaşacaklar.
7.Yeni Finans
Finansçıların 2009 yılında oldukça esnek olmaları gerekiyor. Arkalarına dayanıp ortama uzaktan bakmalı ve kendilerine yeni bir yol çizmeliler. Hangi sektörlerde yeteneklerini kullanabileceklerinin kararını vermeliler. Gerçekçi bir yaklaşımla, finans sektöründe eski işlerine benzer bir pozisyona dönmeleri 3-5 yıl alabilir.
Tabii finans sektörünü de tamamen dışlamamak gerekir. Ancak bir değişim olacağı kesin. Örneğin, mortgage kredisi başvurularının yerini, mortgage geri ödemeleri alacak. Faizler yüzde 4.5’e düşerse, yeniden finanse etmek için birçok fırsat çıkacak. Böylelikle bu alanda sigortacılara, aktüerlere ve idari işlerle uğraşanlara iş fırsatları doğacak.
Tüm bu yükselen iş alanları arasında, yeni ve önümüzdeki senelerde yükselişi kaçınılmaz olan sektörler, alternatif enerji ve yeşil işlerden geçiyor. TBWA\Chiat\Day’den Carisa Bianchi’ye göre, bu dönemde iş arayanların yapması gereken, bu alanda yetenek, bilgi ve deneyimlerini geçirebilecekleri bir işe adım atmak. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakabilmemiz için, çevreye yönelik sürdürülebilir çözümler geliştirmemiz şart. Su temizleme, filtreleme, hava kalitesi, alternatif yakıt, çevre dostu üretim, geri dönüşüm, nanoteknoloji, yenilenebilir enerji aslında tarım, ulaşım, eneji, paketleme gibi birçok iş alanıyla içiçe. Yakın gelecekte temiz veya yeşil mi, yoksa karlı mı olayım gibi seçenekler olmayacak. Şirketlerin varlıklarını sürdürebilmeleri için, ikisi de olmak zorunda olacaklar.
Yükselen Yeşil İşler
Çiftçi
ABD’de 2 milyon çiftçi var ve yaş ortalaması 55. Sürdürülebilir tarım küçük ölçekli, yerel, organik metotlarla yapıldığından ve petrol bazlı makina ve gübrelere ihtiyaç duyulmadığından, çevre dostu çiftçilere çok ihtiyaç var. Modern çiftçiler, KOBİ patronları gibi iş adamları olup, tarımdan ve ürünlerin genetiğinden anlıyorlar. Amerika’da lisans eğitimi olarak Vermont Üniversitesi’nde, Oklahama Üniversitesi’nde ve Evergreen Eyalet Üniversitesi’nde sürdürülebilir tarım öğretiliyor. Türkiye’de henüz sadece sertifika programı olarak Organik Tarım Derneği ve çeşitli il dernekleri tarafından organik tarım kursları veriliyor.
Ormancı
Modern ormancılık uluslararası proje finansmanı, konservasyonu ve gelişimini biraraya getiren karmaşık bir yapı. Dünya Bankası’na göre, 1.6 milyar insanın yaşamı ormanlara bağlı. Ormancılar yerlilerin kes ve yak politikasından silvikültüre geçişlerini kolaylaştırmak için çalışıyorlar. Yerlileri hızlı büyüyen meyve, bitki veya kereste yetiştirmeye yönlendiriyorlar. Tüm bu faaliyetlerini de dikkatlice dokümante ediyorlar. Ormanların yakılması küresel ısınmasının dörtte birinin sorumlusu ve on milyarlarca dolarlık karbon kredilerinin kaynağı. Amerika’da orman ve çevre alanında lisans programları; Yale, Duke ve Michigan Üniversitelerinde mevcut. Türkiye’de İstanbul Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Artvin, Kahramanmaraş, Çankırı, Isparta, Bartın, Kastamonu, Düzce’de Ormancılık Fakültesi eğitim vermektedir.
Güneş Enerjisi Kurulumcusu
Dünya çapında güneş enerjisi sistemlerinin kurulumunda çalışan 770 bin kişi var. Solar-termal su ısıtıcıları ve fotovoltaik pillerin kurulması mavi yaka işçiler için yeni iş imkanları yaratıyor. ABD genelinde 3 bin 400 şirket güneş enerjisi sektöründe ve sayıları 25 bin ila 35 bin arasında değişen işçi çalıştırıyor. Güneş Enerjisi Endüstrileri Derneği, 2016 itibarıyla 110 bin iş imkanı olacağını ön görüyor.
Enerji Etkin Bina Mimarı
Enerji etkin binalar, ABD’de enerji tüketiminin ve sera gazı salınımının yüzde 48’ini oluşturuyor. Çevre dostu bina sertifikasyonunda en önemli kurumlardan olan, LEED, 43 bin lisanslı profesyoneli çalıştırıyor.
Almanya ve İsviçre’de uygulanan Passivhaus ve MINERGIE-P standartlarına göre inşa edilen binalar, Amerika’daki enerji etkin binalara göre yüzde 75 ila yüzde 95 arasında daha az enerji harcamayı sağlıyor. Apollo Alliance’ın yaptığı çalışma sonucunda, 89.9 milyar dolarlık yeşil binalara yatırımın 827 bin 260 iş yaratacağını vurguluyor. Obama’nın stimulus paketinde de bu girişim destekleniyor.
Amerika’da Arizona Eyalet Üniversitesi’nde, Michigan ve Columbia Üniversitesi’nde enerji etkin bina mimarisi üzerine eğitim veriliyor.
Türkiye’de yeşil binalar konusu yeni yeni gündeme gelmeye başladı. Çevre dostu binalar ile ilgili kitlesel farkındalığın arttırılması amacıyla kurulan Çevre Dostu Binalar Derneği (ÇEDBIK) 2007’de Ali Nihat Gökyiğit tarafından sivil bir çatı altında kuruldu. ÇEDBIK’in 10 Ocak 2008′de Yıldız Teknik Üniversitesi oditoryumunda gerçekleştiriği sertifika tanıtımı toplantısı, uluslararası çalışmaların önünü açtı.
Rüzgar Türbini Üreticisi
Rüzgar enerjisi, 300 binin üzerinde çalışanıyla, en hızlı büyüyen alternatif enerji kaynağı. Türbin yüzde 90 metalden oluşuyor. Bu da otomotiv üretiminde çalışanlar için alternatif alan yaratıyor. Vestas, Siemens ve GE Energy’nin de içinde olduğu bu sektörde, ABD’de önümüzdeki yıllarda 10 bin yeni iş imkanı olacağı vurgulanıyor.
Çevre Koruma Biyoloğu
Dünyadaki ekosistemleri korumak üzerine öğrenim gören çevre koruma biyologları; yeşil politikalara özen gösteren hükümet, dernek ve özel şirketlerin öğretim ve araştırma departmanlarında iş fırsatlarıyla karşılaşabiliyorlar. Washington ve Stanford Üniversite’lerinde çevre koruma biyolojisi alanında lisans programları veriyor.
Yeşil MBA ve Girişimci
Yeşil şirketlerin yaygınlaşmasıyla, hukuktan araştırmaya, danışmanlıktan pazarlamaya her alanda yeşil iş imkanı çoğalıyor. Yeşil küçük bir girimcilik örneğinden, sürdürülebilirliği starteji haline getirmiş büyük şirketlere kadar çeşitli profesyonel kariyer imkanları yeşil MBA ile daha da yakınlaşıyor. ABD’da Stanford, San Francisco’da Presidio, Leeds, Colorado Üniversitesi yeşil MBA eğitimi veriyor.
Sürdürülebilir Sistem Geliştirici
Yeşil ekonomi; rüzgar tarlalarını kontrol edecek, enerji kullanımını ölçecek sensörleri ve sistemleri geliştirecek uzmanlaşmış yazılım uzmanları ve mühendislere ihtiyaç duyacak. IBM, V2Green, WindLogics gibi şirketler bu alanda çalışmalarını sürdürüyorlar.
Şehir Planlama Uzmanı
Çevrede bırakılan karbon ayak izlerini azaltmak için, toplu taşımanın yaygınlaştırılması, bisiklet kullanımının artması ve kişisel arabaların azalması şehir planlama uzmanının üzerinde çalışması gereken konulardan. Metropollerin yaşayabileceği seller, sıcak hava dalgaları veya çöp toplanmasıyla gelen sağlık problemleri de çözüm gerektiren işin önemli kısmını oluşturuyor. Bu alanda iş alımının yerel hükümetler içinde 2016’a kadar, yüzde 15 oranında artması bekleniyor.
Bu yılın başında, iş arayanların büyük resme bakıp, değişen trendler içinde nerede ve nasıl yer almak istediklerini tayin etmeleri; ayakta kalmalarının, güçlüklere direnmelerinin ve sonunda başarıya ulaşmalarının anahtarı olacak.
Dünya hızla kabuk değiştiriyor. İçinde yaşayan bizlerin de bu değişime ufak veya büyük ölçüde yön vermemiz, seyirci kalmamamız gerekli. Belki hepimiz fenerlerle bugüne aydınlık getiremeyiz ama fenerleri takip edebiliriz.
Kaynak : Datassist / Değişim Yelpazesi, Dünya Gazetesi
